Centrum Produktu Lokalnego w Rzuchowej
Centrum Produktu Lokalnego w Rzuchowej (CPL) należy do stowarzyszenia GRUPA ODROLNIKA dzięki to któremu stowarzyszeniu powstało. Całkowita wartość tej inwestycji wyniosła 842 319,50 zł z czego 276 020,00 zł stanowiło dofinanowanie w ramach PROW 2007-2013 zaś 566 299,50 zł stanowiły środki własne stowarzyszenia pochodzące z odpisów 1% podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2012 - 2013.
Celem powołania i budowy Centrum Produktu Lokalnego jest ochrona środowiska, promocja zdrowia i zdrowego odżywiania jak również promocja produktów lokalnych a przez to zachowanie starych ras zwierząt, odmian roślin i w wpływanie na poprawę jakości życia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich - zwłaszcza obszaru Lokalnej Grupy Działania Dunajec-Biała. Głęboko wierzymy, że Centrum Produktu Lokalnego stanie się prawdziwym ośrodkiem edukacyjnym w zakresie rolnictwa ekologicznego i tradycyjnego, zdrowego odzywiania i ochrony środowiska naturalnego. Wierzymy również, że CPL pozwoli na rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich.
Centrum Produktu Lokalnego zlokalizowane jest w samym środku zespołu dworsko-parkowego we wsi Rzuchowa (Gmina Pleśna). Rzuchowa to wieś położona na malowniczej trasie Tarnów - Nowy Sącz w południowo-wschodniej części województwa małopolskiego, 10 km za Tarnowem.
Centrum Produktu Lokalnego w Rzuchowej, to jedna z atrakcji regionu na obszarze blisko 2,5 hektara w skład której wchodzi: budynek centrum, część parku dworskiego i ogródek edukacyjny. Budujemy je w miejscu, w którym od XIII wieku wytwarzano produkty lokalne.
W ramach projektu powstał nowoczesny, ale wpisujący się w krajobraz budynek Centrum Produktu Lokalnego o kubaturze 333 m. kw.
W Centrum Produktu Lokalnego prowadzimy działania mające na celu podtrzymywanie i promocję tradycji narodowej, pielegnowanie polskosci oraz rozwój swiadomosci narodowej, obywatelskiej i kulturowej. Działamy na rzecz ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego jak również prowadzimy działania mające na celu ochrone i promocje zdrowia, zdrowego stylu życia, swiadomego odżywiania i postaw przyjaznych srodowisku.
CPL daje nam też warunki do zbierania i upowszechniania informacji z zakresu: wiedzy przyrodniczej i zagadnień zwiazanych z technikami uprawy ekologicznej i tradycyjnej, czy też zdrowego stylu życia, swiadomego odżywiania i postaw przyjaznych srodowisku.
Cele te w CPL realizujemy na wiele sposóbów z czego najwazniejsze są:
- Edukacja, w tym organizowanie różnych konferencji, seminariów, warsztatów, spotkan, szkolen, wystaw,
- Budowa lokalnych i pozalokalnych koalicji i partnerstw w zakresie powiązania drobnych lokalnych rolników z konsumentami szukającymi żywności ekologicznej produkowanej w sposób przyjazny środowisku,
- Usługi szkoleniowo-doradcze w zakresie rolnictwa ekologicznego, zdrowego odzywiania, utrzymania bioróżnorodności,
- Ogłaszanie konkursów o tematyce ekologicznej i innej, zgodnej z celami działalnosci stowarzyszenia,
- Organizowanie i/lub koordynacja lokalnych, regionalnych oraz ponadregionalnych przedsiewziec ekologicznych i innych zgodnych z celami działalnosci Stowarzyszenia,
- Wymiany młodzieży, spotkania, festiwale i inne projekty krajowe oraz miedzynarodowe,
- Prowadzenie działalnosci wydawniczej w tym redagowanie ró1nego rodzaju publikacji takich jak np: periodyków młodzie1owych, broszur, katalogów i serwisów internetowych w tym prowadzenie punktu informacji o produktach lokalnych,
- Współprace z podobnymi organizacjami, placówkami edukacyjnymi, instytucjami, podmiotami i mediami działajacymi na terenie Unii Europejskiej i w krajach stowarzyszonych z nia,
- Prowadzenie osrodków edukacyjnych dla młodzieży i dorosłych, w tym szkół i przedszkoli,
- Organizowanie zajec terenowych (zwłaszcza w ogródku edukacyjnym), wycieczek, zielonych szkół, przedszkoli, szkół, obozów letnich i zimowych,
Wewnątrz znajduje się hall pełniący funkcję galerii, sala wystawienniczo-konferencyjno-szkoleniowa na 50 osób i druga mniejsza salka na 30 osób zdolne razem pomieścić 80 osób.
W Centrum Produktu Lokalnego zlokalizowano sale edukacyjne oraz pracownie tematyczne, są tu organizowane wystawy stałe i czasowe, np. rękodzieła ludowego, tradycji upraw i inne. Poza wystawami odbywają się degustacje, warsztaty, prelekcje, lekcje z prezentacjami multimedialnymi, projekcie filmów, konferencje, festiwale, spotkania tematyczne, kursy ze zdrowego gotowania, żywienia, upraw ekologicznych i tradycyjnych (wolnych od GMO) i wiele innych. Ważnym punktem naszej działalności jest edukacja dzieci w temacie odpowiedniego odżywiania i zwalczanie otyłości. Ciekawostką jest pomysł na prowadzenie telewizyjnego kanału kulinarnego.
Poza tym CPL zajmuje się szeroko rozumianą promocją produktów lokalnych, dbaniem o odpowiedni wizerunek produktów lokalnych i ich producentów, wspiera i koordynuje działania podmiotów zajmujących się wytwarzaniem i dystrybucją produktów lokalnych w zakresie ich promocji, informuje o walorach produktów lokalnych, uczestniczy w procesach zgłaszania, rejestracji i kontroli, wydaje opinie, ekspertyzy i certyfikaty dotyczące produktów lokalnych. CPL prowadzi szeroko rozumiane doradztwo w zakresie działalności związanej z promocją produktów lokalnych.
Liczymy na to, że Centrum Produktu Loklanego stanie się prawdziwym centrum turystyki, także kulinarnej, jedną z ikon turystycznych regionu Małopolskiego.
Zabytkowy zespół dworsko-parkowy w Rzuchowej stanowi jedną z najstarszych w Małopolskie siedzib ziemiańskich. Lokacja wsi przypada na początek XIV*** wieku - jako fundacja rycerska rodu Gryfitów* I tak kolejno:
1470 r. właścicielem wsi jest Mikołaj Dębicki h. Gryf,
1474 r. Wieś zostaje przeniesiona z prawa polskiego na niemieckie,
1508 r. właścicielem wsi jest Hieronim Dębicki,
1536 r. właścicielem wsi zostaje Felicjan Lubomirski,
1575 r. właścicielem wsi zostaje Jan Dębicki,
1663 r. właścicielem wsi był Mikołaj Kotkowski (rodzina Kotkowskich w późniejszym okresie powiązała się z rodziną magnacką Lanckorońskich). Okres 17 wieku to rozkwit Kalwinizmu, który miał miejsce również w odniesieniu do niniejszego majątku,
Początki XIX wieku wieś należy do rodziny Olearskich,
1858 majątek nabywa dr. Józef Dietl (profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i I-pierwszy prezydent autonomicznego Miasta Krakowa. W ten sposób historia folwarku i Krakowa zostają nierozerwalnie połączone ze sobą.)
1908 majątek od rodziny Dietlów nabywa spółka żydowska z Tarnowa,
1911 majątek już okrojony i częściowo wyprzedany nabywa Jerzy Matejko syn Jana Matejki,
1912 majątek nabywa Aleksander Hilewski,
1946 mocą dekretu PKWN majątek zostaje przejęty przez skarb Państwa i rozparcelowany,
1990 Zakończono remont dworu w którym utworzono Dom Pomocy Społecznej,
1995 kompleks otaczający dwór wraz z zespołem folwarcznym przechodzi w ręce prywatne.
O tym jak stare jest to założenie świadczy fakt, że wiek lokacji wsi pokrywa się z okresem założenia Akademii Krakowskiej, Zamku w Malborku, Klasztoru Paulinów na Jasnej Górze (Częstochowa) czy miast takich jak Warszawa, Kielce czy Kazimierz Dolny.
Zespół dworsko-parkowy w Rzuchowej został wpisany jest do rejestru zabytków w 1976 roku nr rejestru A 94.
Wśród wszystkich siedzib ziemiańskich w Małopolsce zespół dworsko-parkowy w Rzuchowej stanowi pod względem zachowania, jedno z najbardziej rozległych założeń. Powierzchnia wokół parku dworskiego wynosi 15.29 ha, a razem z parkiem przy dworze 1.7 ha daje powierzchnie ponad 16,99 ha.
Duże przestrzenie polne (niezabudowane) przez domy jednorodzinne czy zakłady przedsiębiorstw jak się stało w przypadku innych zespołów dworsko-parkowych nadal dają możliwość odpowiedniego zagospodarowania całego terenu w taki sposób aby możliwie wiernie odtworzyć jego pierwotne przeznaczenie i sposób wykorzystywania. Jednak w dniu dzisiejszym kompleks ten jest zagrożony destrukcją. Jedynie dwór znajduje się w dobrym stanie, oraz część budynku starej zrujnowanej stodoły w której po odbudowie zlokalizowane zostało Centrum Produktu Lokalnego.
Budynki dawnego folwarku w połowie nie zachowane, pozostałe budynki oraz tereny parku (w części wraz ze stawami) są od lat nieużytkowane i ulegają stopniowej degradacji. Troska konserwatorska za zachowaniem tego kompleksu powoduje konieczność podjęcia w najbliższym czasie szeroko zakrojonych działań budowlano - konserwatorskich mających na celu odbudowę budynków oraz pełną rewaloryzację parku i całego założenia dworsko-parkowego.
